CCNP là gì? Sự khác biệt giữa chứng chỉ CCNP và CCNA

Chứng chỉ CCNP được coi như một tấm "vé vàng" mà bất kỳ ai làm trong lĩnh vực mạng máy tính cũng muốn sở hữu. Không chỉ nâng cấp về chuyên môn kỹ thuật, sở hữu chứng chỉ CCNP còn giúp bạn tiếp cận với các vị trí công việc có mức lương cao hơn, cơ hội phát triển tốt hơn trong ngành công nghệ thông tin. Vậy CCNP là gì? Lợi ích khi sở hữu chứng chỉ CCNP? Và CCNP có gì khác so với CCNA?

Hãy cùng Trainocate Vietnam tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau nhé!

1. CCNP là gì?

CCNP (Cisco Certified Network Professional) là một hệ thống chứng chỉ về mạng máy tính ở cấp độ Professional (chuyên gia) do Cisco Systems cung cấp, nhằm xác nhận khả năng lập kế hoạch,  thiết kế, triển khai, cấu hình và xử lý sự cố các hệ thống mạng phức tạp trong môi trường doanh nghiệp hoặc chuyên biệt của người sở hữu.

So với CCNA, chứng chỉ CCNP thuộc cấp chứng chỉ cao hơn, đào sâu hơn vào những kiến thức phức tạp và chuyên sâu về mạng máy tính. Chứng chỉ CCNP chỉ phù hợp với những người đã hiểu rõ kiến thức mạng cơ bản và muốn học chuyên sâu hơn rong các lĩnh vực như định tuyến, bảo mật, không dây và truyền thông hợp nhất.

Chứng chỉ CCNP được coi là tiêu chuẩn trong ngành mạng máy tính, chính vì thế các doanh nghiệp lớn ngày nay đánh giá rất cao ứng viên sở hữu chứng chỉ CCNP và sẵn sàng trả một mức lương cực tốt để chiêu một các chuyên gia này về làm việc tại doanh nghiệp. Thế nhưng, để có được chứng chỉ CCNP, bạn cần phải thi đỗ các kỳ thi phức tạp.

Cấu trúc bài thi chứng chỉ CCNP

Nội dung cụ thể của chứng chỉ CCNP sẽ tùy thuộc vào loại chứng chỉ CCNP mà bạn lựa chọn, tuy nhiên mỗi chứng chỉ CCNP đều yêu cầu thi đỗ:

• CCNP Enterprise Core Exam (300-410): Bài thi có thời gian làm bài là 120 phút và bao gồm 60 câu hỏi trắc nghiệm - kiểm tra kiến thức cơ bản về mạng máy tính doanh nghiệp (thiết kế và triển khai mạng, cấu hình và quản lý mạng, đảm bảo an ninh mạng).
• CCNP Enterprise Concentration Exam (300-420): Bài thi này kiểm tra kiến thức chuyên sâu về một lĩnh vực mạng doanh nghiệp cụ thể, có độ dài 90 phút và gồm 60 câu hỏi trắc nghiệm.

Điều kiện để tham gia thi chứng chỉ CCNP

• Đủ 18 tuổi trở lên

• Không bắt buộc phải có chứng chỉ CCNA trước, nhưng nên có kiến thức tương đương CCNA về mạng cơ bản

• Khuyến khích nên có 1-3 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực mạng máy tính

2. Lợi ích khi sở hữu chứng chỉ CCNP

Nâng cao kiến thức chuyên sâu và kỹ năng thực tế
Chứng chỉ CCNP giúp bạn đào sâu vào các công nghệ mạng phức tạp như định tuyến nâng cao, chuyển mạch, bảo mật và mạng không dây. Nhờ đó, bạn không chỉ hiểu lý thuyết mà còn có thể áp dụng hiệu quả vào môi trường doanh nghiệp thực tế, giúp giải quyết các vấn đề khó khăn mà CCNA không đủ khả năng xử lý.

Tăng cơ hội nghề nghiệp và khả năng cạnh tranh trên thị trường lao động
CCNP là bằng chứng rõ ràng cho nhà tuyển dụng thấy bạn có trình độ chuyên môn cao và kỹ năng thực hành tốt. Điều này giúp bạn nổi bật giữa hàng ngàn ứng viên khác, mở rộng cánh cửa đến với các vị trí kỹ sư mạng cấp cao hoặc chuyên gia trong các công ty lớn, từ đó nâng cao khả năng thăng tiến trong sự nghiệp.

Mức lương cao hơn và các chế độ đãi ngộ tốt hơn
Những người sở hữu chứng chỉ CCNP thường được trả lương cao hơn so với những người chỉ có chứng chỉ cơ bản hoặc không có chứng chỉ. Vì nhà tuyển dụng đánh giá rằng bạn có thể đảm nhận các nhiệm vụ phức tạp, giảm thiểu rủi ro cho hệ thống mạng, nên họ sẵn sàng trả mức lương xứng đáng cho năng lực của bạn.

Khả năng xử lý sự cố và đảm bảo hệ thống mạng ổn định
Khi có CCNP, bạn được trang bị kỹ năng phân tích và xử lý các sự cố mạng phức tạp một cách nhanh chóng và hiệu quả. Điều này giúp duy trì sự ổn định và hiệu suất cao cho hệ thống mạng doanh nghiệp, giảm thiểu thời gian gián đoạn và tác động tiêu cực đến hoạt động kinh doanh.

Mở rộng mạng lưới nghề và uy tín cá nhân
CCNP là chứng chỉ được công nhận rộng rãi trên toàn cầu, giúp bạn gia nhập cộng đồng các chuyên gia Cisco. Qua đó, bạn có cơ hội trao đổi kiến thức, học hỏi kinh nghiệm, và tham gia các sự kiện chuyên ngành, từ đó nâng cao uy tín và phát triển mạng lưới quan hệ nghề nghiệp.

Nền tảng vững chắc để tiến tới các chứng chỉ cao hơn và cập nhật công nghệ mới
CCNP không chỉ giúp bạn nắm vững các kiến thức hiện tại mà còn chuẩn bị cho bạn bước tiếp theo như CCIE hoặc các chứng chỉ chuyên sâu khác. Ngoài ra, kiến thức từ CCNP giúp bạn nhanh chóng làm quen và áp dụng các công nghệ mạng mới như tự động hóa, đám mây hay bảo mật nâng cao, giữ cho bạn luôn đi đầu trong ngành.

3. Sự khác biệt giữa CCNA và CCNP là gì?

Trình độ kiến thức và chuyên môn

CCNA: Cung cấp nền tảng kiến thức cơ bản về mạng như: mô hình OSI, địa chỉ IP, subnetting, routing tĩnh, OSPF, VLAN, NAT, DHCP, ACL, và một chút về bảo mật, không dây và tự động hóa. Mục tiêu là giúp người học hiểu tổng quát và có thể vận hành hệ thống mạng nhỏ đến vừa. Không đi sâu vào từng lĩnh vực.

CCNP: Đi sâu vào các khía cạnh chuyên môn như định tuyến nâng cao (BGP, EIGRP), tối ưu hóa mạng, bảo mật mạng doanh nghiệp, mạng không dây chuyên sâu, và đặc biệt là khả năng thiết kế, triển khai, xử lý sự cố trong các môi trường mạng phức tạp. CCNP cho phép chọn chuyên ngành như Enterprise, Security, Data Center... nên tính chuyên sâu và thực tiễn rất cao.

Yêu cầu đầu vào và kinh nghiệm

CCNA: Không yêu cầu kinh nghiệm trước đó. Phù hợp với sinh viên, người mới tốt nghiệp, người chuyển ngành hoặc ai muốn bắt đầu sự nghiệp trong lĩnh vực mạng. Học viên chỉ cần có tinh thần tự học và đam mê công nghệ.

CCNP: Không yêu cầu bắt buộc phải có CCNA, nhưng nên có trình độ tương đương hoặc kinh nghiệm làm việc 1–3 năm trong môi trường mạng thực tế. CCNP hướng đến những người đã hiểu vững kiến thức nền và sẵn sàng học sâu để nâng cao chuyên môn hoặc thăng tiến nghề nghiệp.

Cấu trúc bài thi và độ khó

CCNA: Chỉ cần vượt qua 1 bài thi duy nhất (mã 200-301), thời gian thi ~120 phút. Nội dung rộng nhưng ở mức độ cơ bản. Bài thi gồm câu hỏi trắc nghiệm, kéo – thả, tình huống và mô phỏng đơn giản. Phù hợp với người mới.

CCNP: Yêu cầu vượt qua 2 bài thi:

• 1 bài lõi (core exam) như ENCOR cho Enterprise

• 1 bài chuyên sâu theo lĩnh vực lựa chọn
  Đề thi có độ khó cao hơn, yêu cầu hiểu rõ cơ chế hoạt động, phân tích tình huống phức tạp, đôi khi có lab giả lập nâng cao. Đòi hỏi tư duy hệ thống và kinh nghiệm thực tiễn.

Vai trò công việc và phạm vi ứng dụng

CCNA: Trang bị đủ kỹ năng để làm các công việc như:

• Kỹ thuật viên hỗ trợ mạng (Helpdesk)

• Junior Network Engineer

• IT Support
  Phù hợp với các hệ thống mạng nhỏ, đơn giản, ít tầng, hoặc các công ty SMB (small and medium business).

CCNP: Hướng đến các vị trí chuyên sâu hơn như:

• Network Engineer / Senior Network Engineer

• Network Administrator

• Security Engineer (với CCNP Security)

• Network Consultant
  Ứng dụng trong các hệ thống mạng lớn, doanh nghiệp đa chi nhánh, mạng campus, tích hợp cloud và bảo mật nâng cao.

Cơ hội nghề nghiệp và mức lương

CCNA: Mang lại cơ hội “vào nghề” tốt. Rất nhiều công ty yêu cầu CCNA như một điều kiện tối thiểu khi tuyển dụng nhân sự IT liên quan đến mạng. Mức lương thường khởi điểm từ 8–15 triệu VND/tháng tại Việt Nam, hoặc ~$35,000–$55,000/năm ở các quốc gia phát triển.

CCNP: Mở ra cơ hội thăng tiến mạnh mẽ hơn. CCNP giúp bạn ứng tuyển vào các vị trí cao hơn, có khả năng đàm phán mức lương và đãi ngộ tốt hơn. Tại Việt Nam, người có CCNP thường nhận mức lương từ 20 – 35 triệu VND/tháng, thậm chí cao hơn nếu có kinh nghiệm và ngoại ngữ. Ở quốc tế, con số có thể từ $65,000–$100,000/năm.

Hướng phát triển và giá trị lâu dài

CCNA: Là bước khởi đầu tốt, giúp bạn xây nền vững. Tuy nhiên nếu không học tiếp hoặc nâng cấp, bạn dễ bị giới hạn ở các vai trò kỹ thuật cơ bản, lặp lại, ít cơ hội dẫn dắt hoặc lên vị trí chiến lược.

CCNP: Không chỉ là chứng chỉ nâng cao mà còn là bàn đạp để phát triển lên cấp cao hơn như CCIE hoặc chuyển hướng sang các công nghệ mới như Cloud, SD-WAN, tự động hóa mạng… CCNP thể hiện cam kết lâu dài với nghề, giúp bạn đứng vững và phát triển trong một thị trường công nghệ luôn thay đổi.

4. Các loại chứng chỉ CCNP

Chứng chỉ CCNP (Cisco Certified Network Professional) hiện tại được chia thành nhiều chuyên ngành khác nhau, phù hợp với từng lĩnh vực công nghệ mạng cụ thể. Tuy nhiên, Cisco đôi khi sẽ có những cập nhật hoặc thay đổi nên bạn cần kiểm tra lại nội dung trước khi theo học bất kỳ chuyên ngành nào. Dưới đây là các chứng chỉ CCNP đang được Cisco phát hành:

CCNP Enterprise

Tập trung vào:

• Thiết kế, triển khai và vận hành mạng doanh nghiệp

• Định tuyến (BGP, OSPF, EIGRP), chuyển mạch (switching)

• SD-WAN, wireless, và tự động hóa mạng (network automation)

CCNP Security

Tập trung vào:

• Bảo mật hệ thống mạng doanh nghiệp

• Tường lửa (Firewall), VPN, kiểm soát truy cập (Access Control)

• Phát hiện và ngăn chặn mối đe dọa (Threat Defense)

• Tự động hóa bảo mật

CCNP Data Center

Tập trung vào:

• Hạ tầng trung tâm dữ liệu (Data Center Infrastructure)

• Ảo hóa, lưu trữ, chuyển mạch trung tâm dữ liệu (NX-OS)

• Triển khai Cisco ACI

• Tự động hóa trong môi trường Data Center

CCNP Collaboration

Tập trung vào:

• Giải pháp truyền thông hợp nhất (Unified Communications)

• Thoại IP (VoIP), video, Webex, voicemail, gọi hội nghị

• Triển khai và quản lý hệ thống thoại cho doanh nghiệp

CCNP Service Provider

Tập trung vào:

• Hạ tầng mạng của nhà cung cấp dịch vụ (ISP)

• Công nghệ định tuyến quy mô lớn (BGP, MPLS)

• Chất lượng dịch vụ (QoS), dịch vụ VPN nâng cao

• Tự động hóa mạng ISP

CCNP DevNet (DevNet Professional)

Tập trung vào:

• Lập trình và tự động hóa hạ tầng mạng

• Phát triển ứng dụng mạng sử dụng API (REST API, gRPC)

• Sử dụng các công cụ và ngôn ngữ như Python, Git, CI/CD

• Tích hợp hệ thống mạng với DevOps

5. Làm sao để chọn chứng chỉ CCNP phù hợp?

Xác định mục tiêu nghề nghiệp

Trước tiên, bạn cần xác định rõ mục tiêu nghề nghiệp của mình. Hãy tự hỏi bạn muốn chuyên sâu vào lĩnh vực nào như mạng doanh nghiệp, bảo mật, trung tâm dữ liệu, truyền thông hợp nhất hay tự động hóa mạng. Việc này sẽ giúp bạn lựa chọn chứng chỉ phù hợp với định hướng phát triển lâu dài của bản thân.

Dựa vào lĩnh vực công việc hiện tại hoặc muốn chuyển sang

Dựa trên lĩnh vực đang làm việc hoặc muốn hướng tới, bạn có thể chọn chứng chỉ phù hợp. Ví dụ, nếu bạn làm về mạng doanh nghiệp với định tuyến và chuyển mạch, CCNP Enterprise sẽ là lựa chọn hợp lý. Nếu quan tâm đến bảo mật mạng, firewall và VPN thì nên chọn CCNP Security. Trung tâm dữ liệu phù hợp với CCNP Data Center, còn các giải pháp thoại – video thì nên học CCNP Collaboration. DevNet dành cho những ai thích lập trình và tự động hóa mạng.

Xem xét kinh nghiệm kỹ thuật hiện tại

Kinh nghiệm kỹ thuật hiện tại cũng ảnh hưởng lớn đến việc chọn chứng chỉ. Nếu bạn đã có kinh nghiệm với thiết bị mạng Cisco, cấu hình routing và switching thì CCNP Enterprise sẽ dễ học hơn. Nếu đã làm về firewall hoặc các giải pháp bảo mật, CCNP Security sẽ phù hợp để nâng cao chuyên môn.

Cân nhắc thị trường tuyển dụng và xu hướng ngành

Thị trường việc làm cũng là yếu tố quan trọng. Hiện tại, CCNP Enterprise và CCNP Security là hai chứng chỉ được nhiều công ty ưu tiên tuyển dụng. CCNP DevNet ngày càng phổ biến trong các môi trường áp dụng tự động hóa và lập trình mạng. Chọn chứng chỉ theo xu hướng thị trường sẽ giúp bạn có nhiều cơ hội nghề nghiệp hơn.

Đánh giá sở thích và đam mê cá nhân

Ngoài ra, sở thích cá nhân cũng nên được xem xét. Nếu bạn thích làm việc trực tiếp với hạ tầng vật lý và thiết bị mạng thì CCNP Enterprise phù hợp. Nếu đam mê bảo mật, phòng chống tấn công thì CCNP Security là lựa chọn đúng. Người yêu thích lập trình, tự động hóa mạng sẽ tìm thấy nhiều cơ hội trong CCNP DevNet.

6. Một số câu hỏi thường gặp về CCNP

Lệ phí thi chứng chỉ CCNP là bao nhiêu?

Nếu bạn thi cả hai kỳ thi (Core - 400 USD và một kỳ thi Concentration - 300 USD), tổng chi phí sẽ là 700 USD. Lưu ý rằng nếu không vượt qua kỳ thi lần đầu, bạn sẽ phải đóng lại lệ phí để thi lại.

Học chứng chỉ CCNP ở đâu?

Một số đơn vị đào tạo chứng chỉ CCNP tại Việt Nam:

• Trainocate Vietnam - Đơn vị đào tạo ủy quyền của Cisco
• BKACAD
• VnPro
• SaigonCTT

Chứng chỉ CCNP có thời hạn bao lâu?

Chứng chỉ CCNP có thời hạn hiệu lực là 3 năm kể từ ngày bạn vượt qua kỳ thi và được cấp chứng chỉ.

Kết luận

Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn thông tin cần thiết về chứng chỉ CCNP. Nếu bạn đang hướng đến một sự nghiệp vững chắc và lâu dài trong ngành mạng, thì CCNP là một khoản đáng đầu tư để nâng cấp kiến thức, kỹ năng lẫn giá trị công việc trong tương lai.

Tham khảo: Khóa đào tạo Cisco chính hãng tại Trainocate Vietnam